“Đêm Thấy Ta Là Thác Đổ” là một giấc mơ- “Giấc mơ đời hư ảo”- như một câu nói của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Trong giấc mơ ấy,Trịnh Công Sơn dẫn chúng ta về miền kí ức xa xôi, thơ trẻ, êm đềm, đầy mộng tưởng…đẹp và thoáng qua như giấc mộng ban chiều:
Một đêm bước chân về gác nhỏ
Chợt nhớ đóa hoa tường vi
Bàn tay ngắt hoa từ phố nọ
Giờ đây đã quên vườn xưa
Đà Lạt, hay Huế, hay Sài Gòn…với gác trọ, với hoa tường vi và nỗi cô đơn đã biến thời gian thành kỷ niệm…Ở đó, Trịnh Công Sơn thấy mình được sống hồn nhiên, vô tư như lá cỏ; được ca hát tự do trong không gian im lắng, vừa lạ vừa quen nhưng hết sức rộng lượng của thành phố:
Đời ta có khi tựa lá cỏ
Ngồi hát ca rất tự do
Rồi lại thấy mình bé thơ như trẻ nhỏ, rong chơi với nỗi nhớ nhà, nhớ những mùa xuân êm đềm đã nhẹ bước đi qua đời mình. Để rồi, thảng thốt kêu lên những lời tiếc nuối:
Nhiều khi bỗng như trẻ nhớ nhà
Từ những phố xưa tôi về
Ngày xuân bước chân người rất nhẹ
Mùa xuân đã qua bao giờ
Nhiều đêm thấy ta là thác đổ
Tỉnh ra có khi còn nghe.
Đôi khi lại là tiếng reo vui của người nghệ sĩ khi nhớ về những kí ức đẹp, khi lòng đang rộng mở với thế gian, hay khi dạo bước giữa chợ đời, hồn nhiên trước những điều mới mẻ!
Một hôm bước chân về giữa chợ
Chợt thấy vui như trẻ thơ
Trong giấc mơ ấy còn có cả nỗi buồn, nỗi buồn của kiếp người, nỗi buồn thân phận, nỗi buồn hư vô triết học.
Nhiều khi thấy trăm nghìn nấm mộ
Tôi nghĩ quanh đây hồ như
Đời ta hết mong điều mới lạ
Tôi đã sống rất ơ hờ.
Có phải là dấu mốc phản ảnh những năm tháng chiến tranh; sự khắc nghiệt, tử biệt, sinh li và cuộc sống lẫn trốn, bị đe dọa bởi thời cuộc đã phả vào tâm hồn ông những hình ảnh bi quan và thái độ sống buồn chán, tẻ nhạt, leo lét?
Đời ta có khi là đốm lửa
Một hôm nhuốm trong vườn khuya.
Cũng may, còn tình yêu, còn sự xung động của con tim đã giúp nhạc sĩ gắn kết lại với cuộc đời. Dù tình yêu ấy có bẽ bàng, phụ bạc, nhưng đó lại là một phần của đời sống Trịnh Công Sơn! Yêu thương, cam chịu, nhẹ nhàng như dòng suối chảy, như thể một giấc mơ.
Lòng tôi có đôi lần khép cửa
Rồi bên vết thương tôi quì
Vì em đã mang lời khấn nhỏ
Bỏ tôi đứng bên đời kia
Tác giã : Hữu Du (22/2/2016)
“At Night I Feel Like a Waterfall” is a dream—an “illusory dream of life,” as composer Trịnh Công Sơn once said.
In this dream, Trịnh Công Sơn leads us back to distant memories of childhood—peaceful, dreamy, beautiful, and fleeting as an afternoon vision:
One night, footsteps return to the small gates
Rosa flowers suddenly came to mind
Hands that clutched the flower from the cities
Already forgetting the garden from which it came.
Whether it’s Đà Lạt, Huế, or Sài Gòn—with their rented rooms, garden roses, and loneliness—time becomes memory. There, Trịnh Công Sơn sees himself living innocently and freely like a blade of grass, singing in the generous silence of the city:
Sometimes my existence is similar to grasses and leaves
Sitting and singing freely without worry.
He becomes a child again, wandering with homesickness, recalling gentle springs that quietly passed through his life, then suddenly exclaiming with regret:
Often I’m like a youth who misses home
From other towns I return
Days of spring brought forth your quiet footsteps
When did spring suddenly come to an end?
Many nights I envision myself like a waterfall
Even wide awake, I can still feel it sometimes.
Sometimes, there is the joyful exclamation of an artist remembering beautiful memories, his heart open to the world, wandering innocently among life’s novelties:
One day, footsteps return to the marketplace
I suddenly feel happy like an innocent child.
But the dream also contains sorrow—the sadness of human fate, existential melancholy, and philosophical emptiness.
Often I see a hundred thousand grave-mounds
Beside the crystal-clear lake I’ve often rested
My existence no longer contributes anything new
I have lived my life in such an indifferent way.
Perhaps these are milestones reflecting years of war, harshness, separation, and a life threatened by the times, which infused his soul with bleak images and a weary, indifferent attitude:
My existence is sometimes like a blaze of fire
That gather within the garden at midnight.
Fortunately, love and the heart’s impulses still tie the composer to life. Even if love is bittersweet or unfulfilled, it remains an inseparable part of Trịnh Công Sơn’s existence—enduring, resigned, and gentle as a flowing stream, like a dream:
There are times my heart closes its doors…
And beside a wound I kneel down
Because you have given me your words of prayer
Then left me behind standing on this world.