Bức ảnh đen trắng chụp ở Sài Gòn năm 1961 này gợi nhắc về một giai đoạn mà Sài Gòn vẫn còn được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông,” khi vẻ đẹp của tà áo dài trắng cùng sự duyên dáng của phụ nữ Việt Nam thường được xem như biểu tượng văn hoá đầy sức sống và thanh lịch. Năm 1961, miền Nam Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ trước khi chiến tranh leo thang dữ dội, xã hội Sài Gòn chịu sự đan xen của nhiều luồng văn hoá khác nhau, từ ảnh hưởng đậm nét của Pháp trong lối sống và kiến trúc đến sự du nhập dần dần các yếu tố phương Tây hiện đại, khiến thành phố vừa có nét cổ kính lại vừa thấp thoáng phảng phất tinh thần thời đại mới. Chiếc xe hơi phía sau, kiểu tóc phồng cao của các cô gái và khuôn mặt tươi tắn trong tà áo dài trắng tinh khôi đều góp phần khắc hoạ rõ nét không khí lịch sự, sang trọng nhưng cũng đầy hoài niệm của bối cảnh đầu thập niên 1960.
Đứng quây quần bên nhau, năm người phụ nữ diện áo dài truyền thống với thiết kế cổ cao ôm sát, tôn vẻ thanh thoát và nữ tính, trong khi phần thân áo dài suôn rủ càng làm nổi bật nét giản dị nhưng vẫn vô cùng trang nhã. Màu trắng ở đây dường như tượng trưng cho vẻ đẹp trinh nguyên, trong sáng, đồng thời phản ánh phong cách ăn mặc phổ biến của nữ sinh hoặc phụ nữ thành thị vào thời điểm ấy. Ánh sáng dịu của bức ảnh tôn lên gương mặt và nét tóc uốn cẩn thận, thể hiện sự chỉn chu thường thấy trong phong cách thường ngày của giới trẻ Sài Gòn lúc bấy giờ. Khung cảnh phía sau với những tán cây và bóng chuối, xen lẫn chiếc ô tô đời cũ, còn cho thấy sự giao thoa độc đáo giữa cảnh quan nhiệt đới của Việt Nam và diện mạo đô thị đang dần phát triển, qua đó phản ánh một thời kỳ chuyển mình cả về kinh tế, văn hoá lẫn xã hội.
Trong bức ảnh, không có nhiều ký tự hay dòng chữ rõ ràng để giải thích thêm, nhưng chính nét mặt rạng rỡ cùng trang phục đồng bộ đã trở thành một “chữ ký” đặc biệt của nếp sống Sài Gòn xưa: phóng khoáng, trẻ trung, song vẫn giữ được sự trong trẻo và nền nã. Từ một số tài liệu lịch sử và những bức hình tư liệu khác có thể tìm được trên Internet, ta thấy rằng thiếu nữ Sài Gòn thập niên 1960 rất ưa chuộng tà áo dài trắng đi kèm giày búp bê hoặc giày cao gót đế vừa phải; kiểu tóc bồng cao hoặc búi gọn thường mang dấu ấn của trào lưu thời trang toàn cầu lúc đó, giúp tôn lên khuôn mặt thanh tú. Ánh mắt của họ, toát lên vẻ hứng khởi và niềm tin vào tương lai, không chỉ là diện mạo của cá nhân mà còn đại diện cho cả một thế hệ đang dần trưởng thành, tự tin và sẵn sàng đón nhận những đổi thay.
Bối cảnh lịch sử của Sài Gòn năm 1961 cũng là lúc nhịp sống đô thị vẫn có phần yên ả, tuy đã xuất hiện các dấu hiệu xáo trộn nhất định dưới áp lực chính trị và xã hội. Song, khi ngắm nhìn hình ảnh này, người ta vẫn cảm nhận được nét đẹp vô cùng thuần khiết của không gian hội hè, của mối quan hệ thân thiết giữa con người với thiên nhiên bao quanh, cũng như sự coi trọng vẻ đẹp thanh lịch trong văn hoá ăn mặc thời bấy giờ. Tấm ảnh không chỉ lưu giữ khoảnh khắc về trang phục truyền thống của phụ nữ miền Nam, mà còn gói ghém bầu không khí đặc trưng của Sài Gòn: lặng lẽ nhưng tràn đầy sức sống, giản dị mà tinh tế, gọn gàng nhưng vẫn toát lên một sắc thái phóng khoáng và sôi động.
Đọc thêm
This black-and-white photograph taken in Saigon in 1961 recalls a time when Saigon was known as the « Pearl of the Far East, » when the beauty of the white ao dai and the grace of Vietnamese women were often seen as vibrant and elegant cultural symbols. In 1961, South Vietnam was still in the pre-war period. Saigon’s society was influenced by various cultural currents, from the strong French influence in lifestyle and architecture to the gradual introduction of modern Western elements, making the city both ancient and subtly imbued with the spirit of the new era. The car in the background, the girls’ high bouffant hairstyles, and their bright faces in pure white ao dai all help to vividly portray the polite, elegant, yet nostalgic atmosphere of the early 1960s.
Standing together, five women wear traditional ao dai with high collars, emphasizing their graceful and feminine features, while the flowing body of the dress emphasizes its simplicity yet extreme elegance. The white color here seems to symbolize pristine, pure beauty, while also reflecting the common dress style of students or urban women at the time. The soft light of the photograph accentuates her face and carefully styled hair, showing the attention to detail in the daily fashion of Saigon’s youth at the time. The background scenery of trees and banana leaves, mixed with the vintage car, shows the unique intersection between Vietnam’s tropical landscape and the developing urban appearance, reflecting a period of economic, cultural, and social transformation.
In the photograph, there aren’t many clear signs or text to explain further, but the beaming faces and coordinated outfits have become a special « signature » of old Saigon life: liberal, youthful, yet maintaining purity and elegance. From historical documents and other archival photos available on the Internet, we can see that Saigon girls in the 1960s greatly favored white ao dai paired with ballet flats or moderate heels; their high bouffant or neat bun hairstyles often bore the mark of global fashion trends of the time, enhancing their delicate faces. Their eyes, expressing excitement and faith in the future, represent not only individual appearances, but an entire generation growing up, confident and ready to embrace change.
The historical context of Saigon in 1961 was also a time when urban life was still relatively peaceful, although certain signs of disruption had appeared under political and social pressure. Yet, looking at this image, one can still sense the pure beauty of festive spaces, the intimate relationship between people and the surrounding nature, as well as the emphasis on elegant beauty in the fashion culture of the time. The photograph not only preserves a moment of traditional southern women’s dress, but also encapsulates the distinctive atmosphere of Saigon: tranquil yet vibrant, simple yet sophisticated, orderly yet exuding a liberal and dynamic quality.
